بررسی نقادانۀ همسان‌انگاری ایزدان/ایزدبانوان ایرانی با خدایان/خدابانوان یونانی مطالعۀ موردی: وَنَند، اشی و نیکه

نویسندگان

  • رضا مهرآفرین مدیر گروه باستان شناسی دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران
  • شاهین آریامنش دکتری باستان‌شناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
چکیده مقاله:

یکی از نقش‌های خدابانوان که در آثار دورۀ اشکانی و ساسانی بسیار به کار رفته است نقش نیکه است. این نقش در دورۀ اشکانی بر سکه‌ها و نقش‌برجسته‌های اشکانی به کار رفته است. دیدگاه‌های گوناگونی دربارۀ این نقش بیان شده است چنانکه برخی بر این باور هستند که اشکانیان با بهره بردن از شمایل‌نگاری یونانی، ایزدان ایرانی را تجسم می‌بخشیدند و خدابانو نیکه را بازتابی از ایزدبانو اشی یا ایزد ونند در سکه‌های اشکانی قلمداد کرده‌اند. بااین‌حال پادشاهی چون بلاش یکم هنگامی که بر اریکۀ پادشاهی نشست در باززنده‌سازی فرهنگ و آیین‌های ایرانی تلاش بسیاری کرد و نیز کوشش او بر آن بود تا بازماندۀ گرایش‌های یونانی را در ایران از میان برد. نگارندگان در این مقاله به پیشینۀ این نقش می‌پردازند و سپس دیدگاه‌های بیان شده دربارۀ آن را بررسی می‌کنند و به این برآیند می‌رسند که نقش خدابانو ‏نیکه در دورۀ اشکانی همسان ایزدبانو اشی یا ایزد ونند نبوده است. ازهمین‌روی بلاش یکم با هدف ایرانی‌گرایی و کنار گذاشتن نقش و نمادهای انیرانی همراه با شور و شوق و تب و تاب ایران‌ خواهی در دربار همایونی و نیز در میان خاندان‌های بزرگ اشکانی، نقش و نگارۀ خدابانو نیکه را نیز از سکه‌هایش زدود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نگاهی به زنان حماسی و اسطوره ای ایرانی و یونانی

هر چند در هر موضوعی نقش و تاثیر زن بی اهمیت نبوده است اما از آن جهت که رویکرد اسطوره ها و حماسه ها نشان بر یکسویه بودن نقش و تاثیر مرد در رویدادها بوده است؛ از این سوی می بایست با نگاهی ژرفکاوانه به این موضوع پرداخت. در ساختار هر اسطوره ای زن دارای موجودیتی خاص و گاه بعنوان ایزدبانو مورد احترام وستایش قرار می گرفته است؛  که اطاعت از این نوع زن الزامی بوده است.تا آنجا که گاه موجب رخدادهای  مهم و...

متن کامل

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

بررسی نقادانۀ دعاوی طبیعت‌گرایانۀ داوکینز

ریچارد داوکینز، یکی از ملحدان عصر حاضر و بسیار متأثر از داروینیسم است و به‌عنوان زیست‌شناس تکاملی با رویکرد طبیعت‌گرایانۀ خویش سعی در تبیین تمامی پیچیدگی‌های جهان دارد و همچنین با استفاده از اخلاق تکاملی، پیوند میان دین و اخلاق را انکار می‌کند ودر نهایت در تلاش است که فرضیۀ خداوند را به‌عنوان طراح و ذهن کیهانی کنار گذارد. اما نکتۀ شایان توجه این است که با وجود وارد آمدن نقدهای جدی بر نظریۀ تکام...

متن کامل

معمای برآمدن داریوش بزرگ؛ مقایسة روایت‌های ایرانی و یونانی

در حالی که بیش از هشتاد سال از چاپ مقالات و کتاب اومستد می­گذرد، فرضیة مشهور او که بنا بر آن ادعای داریوش در سنگ‌نبشتۀ بیستون، مبنی بر قتل بردیا به دست کمبوجیه و غصب پادشاهی از سوی مغی به نام گئومات، دروغ بوده است، نه کاملاً پذیرفته و نه رد شده است. در اینجا تلاش می­شود الگوهای ادبی و سیاسی متداول در شرق نزدیک باستان در کتیبه­نویسی و مقایسة آن با تاریخ یونانی برای راستی­آزمایی ادعاهای داریوش و ت...

متن کامل

هنر و معماری ایرانی در ابنیۀ اسلامی داغستان مطالعۀ موردی: بررسی شباهت‌های هنری و معماری بومی مازندران با جنوب داغستان

استفاده از سبک­های یکسان هنری و معماری در بناها و آثار آیینی یکی از بارزترین و مشهودترین گونه‌ها از روابط فرهنگی و تاریخی میان ملت­هاست. یکی از نمونه­های این پدیده شباهت هنر و معماری در ابنیۀ مذهبی مناطق شمالی ایران، به‌خصوص مازندران، با مساجد جنوب داغستان در منطقۀ قفقاز شمالی است، که با توجه به استیلای سیاسی و اجتماعی ایران تاریخی از دورۀ ساسانی تا پیش از حکومت تزارها، تحت تأثیر فرهنگ و هنر ای...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 20  شماره 6

صفحات  317- 340

تاریخ انتشار 2020-08-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023